به گزارش خبرنگار میبدخبر: چند روز قبل بود که باز هم در میبد جوانی خود را حلق آویز کرد و به حیات خود پایان داد. م. س، سی و چند ساله فقط 6 ماه از زمان ازدواجش گذشته بود.

آخرین یک شنبه م.س این طور آغاز می شود، ابتدا در مراسم روضه شرکت می کند و به مداحی می پردازد. سپس به آرایشگاه محل مراجعه کرده و اصلاح می کند. از ساعت 12 وارد منزل می شود. مادر که دلشوره داشته با همکاری اقوام به منزل می رود و با جنازه حلق آویز شده او روبرو می شوند ساعت زمان 15:20 دقیقه را نشان می دهد. این ها داستان نیست یک واقعیتی است که در شهر کوچک میبد رخ می دهد. مطالب بالا از زبان یکی از اقوام درجه یک م. س که در نزدیکی محل زندگی ام «مهرجرد» سکنی داشت نگارش شده است.

اما آنچه مردم محل را شوک زده کرده است عدم پذیرفتن این حرکت از طرف م. س  است. هیچ کس در ظاهر نمی تواند دلیل خاصی از قبیل مالی، روحی روانی و ... را در شخص بیابد. با گفتگویی که با کسبه محله مهرجرد و بازاری های این منطقه داشتیم این حرکت را از م. س غیرقابل قبول می دانستند و پذیرفتن آن برایشان بسیار سخت بود. گفتنی است م. س دارای مغازه تعویض روغن  بود.

هنوز شش ماه از حلق آویز شدن جوان 19 ساله مهرجردی نگذشته بود که این اتفاق تلخ بار دیگر در این محله رخ داد.

مهرماه سال 92 آماری از اقدام به خودکشی میبد در سایت میبد خبر درج گردید. آمار دستخوش سوء استفاده سایت ها و خبرگزاری های آن طرف آب قرار گرفت. اما آماری که در این سایت درج شده بود متقن و راستین بود. گرچه با هجمه شدیدی در شهرستان روبرو شدیم و همه از غلط بودن آمارمان خبر میدادند اما متاسفانه آمارمان واقعی بود. بعد از درج خبر در سایت بود که در آبان ماه سال گذشته مردی 42 ساله اقدام به خودسوزی کرد و جان خود را از دست داد. همین طور چند روز قبل از آن و در آبان ماه یک جوانی از اهالی ده آباد اقدام به خودسوزی کرد. او نیز جان خود را از دست داد.

پدیده زشت اقدام به خودکشی هم چنان در شهرمان جولان می دهد. برخی از افراد از این اقدام جان سالم به در نمی برند و روانه گورستان می شوند و برخی هم که از این قضیه جان سالم به در می برند یک عمر زندگی اطرافیان و خودشان با استرس طی می شود.

در عصر امروز با وجود شبکه های موبایلی اخباری از این قبیل بسیار گسترده تر از قبل بین مردم پخش می شود و از جنبه بسیار خطرناک آن که همانا تقلید این حرکت در بین افراد که آخرین راه حل مشکلات را پایان دادن به زندگی خود می پندارند نباید غافل شد.

از دستگاه هایی که وظیفه آموزش و پیشگیری، چه از جنبه علمی و چه از جنبه مذهبی و دینی دارند می خواهیم که در این زمینه اقدام عاجلی انجام دهند.

خودکشی کلمه ای است که هر روز بیشتر از دیروز می شنویم، گویا تنها آنانی که دست به این عمل می زنند جرات رویارویی با آن را دارند. پدیده خودکشی که از عوارض مهم دنیای صنعتی و عصرحاضر است بیشترمتأثر از نابه سامانی ها، اختلال های روانی و نابرابری های اجتماعی است.

مرگ ناشی از خودکشی که در سنین بین 15 تا 19 سالگی روی می‌دهد، خودکشی دوره‌ی نوجوانانی نام می‌گیرد. فشارهای خانوادگی، جدایی از والدین، مردودی، عشق‌های دوره‌ی نوجوانی، و حتی وابستگی به جنس موافق، گاهی به‌عنوان عامل، نقش پیدا می‌کند. در اقدام به خودکشی‌ها معمولاً 50٪ درصد آن انجام می‌پذیرد. نوجوانان در واقع قصد کشتن خود را ندارند بلکه آن‌ها به تهدید و اقدامات تازه دست می‌زنند تا توجه اطرافیان را جلب کنند. حتی در این مواقع نباید ساده‌اندیشی کرد و نوجوان را مورد تمسخر قرار داد یا بی‌اعتنا از مسئله گذشت. زیرا بیان خودکشی می‌تواند نشانه‌ای از افسردگی یا فریاد «کمک‌خواهی» باشد. نوع اقدامات نوجوانان معمولاً خوردن قرص یا پرت کردن خود از بلندی است. هدف آن‌ها می‌تواند رها سازی خود از فشارهای محیطی و اجتماعی که به ‌نحوی آنان را عذاب می‌دهد یا جلب توجه یا محبت و رسیدن به خواست‌های نامعقول از طریق دیگران باشد. همچنین خودکشی ممکن است به‌دلیل انتقام جویی، یا حفظ آبرو یا احساس ناامیدی در زندگی انجام شود.

البته باید بین گرایش به خودکشی و اقدام به خودکشی تفاوت قایل شد. گرایش به خودکشی اگر با بیان آن برای دیگران باشد، علامتی برای جلب توجه است و اعلام خطر تلقی می‌شود و قصد اصلی فرد از بین بردن خود نیست، بلکه نوعی موضع‌گیری در ارتباط با گروه و اطرافیان محسوب می‌شود. درحالی‌که در اقدام به خودکشی، به طور مستقیم با غیر مستقیم فرد از نتیجه رفتارش که مرگ است و نابودی خود، آگاهی دارد و معمولاً در فرصت مناسب هم اقدام به خودکشی می‌کند.

آن طور که اقوام نزدیک م. س به خبرنگار میبدخبر گفتند وی چند روزی است که حرف از خودکشی می زده است ولی شاید هیچ کس باور نداشته که وی دست به چنین اقدامی بزند. همان طور که اهالی محل از شخصیت نجیب، آرام و سر به زیر وی  چنین حرکتی را اصلا توقع نداشتند.

درباره‌ی علت خودکشی تحقیقات زیادی انجام شده و عوامل ارثی، خانوادگی، اجتماعی، روانی و روان پریشی مورد بررسی قرار گرفته‌اند. آن‌چه مسلم است عمل خودکشی را نمی‌توان تنها به یکی از این عوامل منتسب کرد، بلکه همیشه دسته‌ای از عوامل در تعامل با یکدیگر در کار بوده‌اند. محققین فراوانی گسیختگی خانوادگی، خانواده نداشتن، عدم تفاهم پدر و مادر، طرد شدن به‌وسیله‌ی مادر، فقدان پدر، عدم ارتباط پدر با فرزندان، ارزشمند و اطمینان بخش‌ نبودن پدر و ... را جزء عوامل قطعی خودکشی دانسته‌اند.

محققان علایم یا مشخصاتی که می‌توانند نشان دهنده‌ی خطر بروز خودکشی باشند را به سه دسته تقسیم کرده اند: نشانه‌های لفظی، رفتاری ـ روانی و موقعیتی .

دانشمندان بر این باورند که تمام سخنانی که نشان‌دهنده‌ی تمایل به خودکشی‌است، باید جدی انگاشته شود. اظهارات صریحی مانند: می‌خواهم خودم را بکشم، کاشکی بمیرم و ...

حتی اظهارات غیر مستقیمی مانند: به زودی از شر من خلاص خواهید شد، همه از نبودن من خوشحال خواهند شد، من باعث تمام مشکلات خانوادگی‌مان هستم، دیگر بیش از این نمی‌توانم سختی‌ها را تحمل کنم، احساس می‌کنم سربار والدین هستم، خیلی دست و پا چلفتی هستم، دوستانم نیازی به من ندارند نیز باید جدی گرفته است.

روانشناسان همچنین مشخصه‌های رفتاری ـ روانی زیر را برای افرادی که تمایل به خودکشی دارند را این طور بیان می کنند از جمله:

 1- گوشه‌گیری (ارتباط با والدین، دوستان و آشنایان کاهش می‌یابد و نوجوان تمایلی به فعالیت‌های روزانه و صحبت کردن نشان نمی‌دهد)

2- افسردگی، گریه و ناراحتی، ناامیدی و احساس بی‌لیاقتی

 3- اضطراب، سردرگمی، و بی حوصلگی و سایر اختلالات روحی ـ رفتاری

4- افت تحصیلی

5- پرخوابی یا کم خوابی

6- کاهش یا افزایش اشتها

7- اشتغال فکری یا سوالاتی درباره ی مرگ، مردن، آخرت، از دست دادن بستگان و سوالاتی از این قبیل

8- خاتمه دادن به فعالیت‌ها و انجام کارهای از قبیل فروش یا توزیع لوازم شخصی، تسویه حساب بدهی‌های کمک کردن به کسانی‌که پیش‌تر با آن‌ها بدرفتاری کرده بودند، یادداشت‌های مکرر و جمع و جور کردن وسایل شخصی

9- بی‌توجه شدن به ظاهر خود، سلامت، پوشاک و ...

آنچه که به والدین و خانواده های این افراد توصیه می شود این است که اگر فرزندتان آرزوی مرگ کرد، سخن او را جدی بگیرید. اولین چیزی که به آن باید توجه کنید؛ شرایط و موقعیت‌هایی است که چنین اظهاراتی را موجب می‌گردد.

امیدواریم اداره بهزیستی میبد، اورژانس اجتماعی و بخش های مشاوره ای متعددی که در شهرستان وجود دارند تحقیقات میدانی و عملی خوبی را در این زمینه آغاز کنند گرچه شاید از سال قبل این مشکل رسما مورد بررسی قرار گرفته است امیدواریم نتایج که در این زمینه ها به دست می آید برای شهرستان راه گشا باشد و بتوان جلوی این قبیل اقدامات را گرفت.

میبد خبر آمادگی دارد نظرات روانشناسان و جامعه شناسان شهرستان را در این زمینه ها جویا شود.

فهرست منابعی که در این زمینه استفاده شده است:

1- اشنایدمن، ادوین اس (1387)؛ ذهن خودکشی گرا / روان‌شناسی خودکشی، ترجمه‌ی مهرداد فیروز بخت، تهران، نشر شناخت.

2- فونتنل، دان (1378)؛ کلیدهای رفتار با نوجوانان، ترجمه‌ی مسعود حاجی‌زاده، تهران، نشر صابری، کتاب‌های دانه.

4- روز نهان، دیوید و سلیگمن، مارتین (1379)؛ روان‌شناسی نابهنجاری و آسیب‌شناسی روانی، ترجمه‌ی یحیی سید محمدی، چاپ اول، تهران، نشر ارسباران.

5- فرقانی رئیسی، شهلا (1374)؛ شناخت مشکلات رفتاری در کودکان و نوجوانان چاپ دوم، تهران، انتشارات معاونت پرورشی وزارت آموزش و پرورش.